زوال عقل پیامد پیری، علت پیدایش این بیماری، زوال عقل در افراد سالخورده، ابتلای زنان به زوال عقل سریع‌تر از مردان، شناخت اختلالات خفیف شناختی این عارضه، تأثیر آلودگی هوا بر زوال عقل زنان سالمند و ۹ راهکار مؤثر در پیشگیری از ابتلاء زوال عقل را در بسته خبری سلامت ایمنا بخوانید.
به گزارش خبرنگار ایمنا، یکی از پیامدهای پدیده پیر شدن جمعیت جهان افزایش بیماری‌های التهابی عصبی و نورودژنراتیو است که بیماریری آلزایمر شایع‌ترین آنها است. شیوع و بروز بیماری آلزایمر با توجه به ساختار سنی جمعیت در مناطق مختلف جهان متفاوت است.
عوامل و علل گوناگونی در پیدایش و رشد و توسعه این بیماری شناخته شده است که مهمترین آنها عبارتند از تحصیلات پایین، فشار خون بالا در میانسالی، داشتن اضافه وزن در جوانی، ضعف و یا از دست دادن قدرت شنوایی، افسردگی در سنین بالا، دیابت، کم تحرکی، مصرف دخانیات، انزوای اجتماعی و هیپوکسی یا کم رسیدن اکسیژن به مغز است.
زوال عقل در افراد سالخورده
زوال عقل تنها یک بیماری نیست، بلکه تعریفی کلی برای توصیف اختلالات حافظه، اختلالات ارتباطی و اختلال در فکر کردن است. با اینکه زوال عقل بیشتر در افراد سالخورده مشاهده می‌شود، ولی بروز آن در سنین پیری طبیعی نیست. اختلالات خفیف شناختی مانند ضعیف شدن حافظه کوتاه مدت در هنگام پیری امری طبیعی است. این اختلالات شناختی بیش از آنکه زوال عقل به‌حساب بیایند، نوعی اختلال شناختی مرتبط با افزایش سن به‌شمار می‌روند، زیرا باعث بروز مشکلات چشمگیری نمی‌شوند.
مقالات بیشتر:بهترین خانه سالمندان تهران
زوال عقل برای توصیف دو یا چند علامت بسیار شدید که فعالیت‌های روزمره‌ی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهند، به‌کار می‌رود. براساس تجزیه و تحلیل آمار جدید در سال ۲۰۱۰ حدود ۴٫۷ میلیون نفر از افراد بالای ۶۵ سال در آمریکا، به بیماری آلزایمر هستند
ابتلای زنان به زوال عقل سریع‌تر از مردان
نتایج یک پژوهش جدید در ایالات متحده نشان می‌دهد که زنان نسبت به مردان با سرعت بالاتری مراحل کاهش شناختی را طی می‌کنند. محققان ایالات متحده داده‌های مربوط به کاهش شناختی ۲۶۰۸۸ نفری را که به طور مکرر از نظر شناخت عمومی، عملکرد اجرایی و حافظه آزمایش شده بودند، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.
در ابتدای آزمون، میانگین سنی شرکت کنندگان ۵۸ سال بود. این تیم دریافت که به طور متوسط، مردان و زنان در سنین بالا اغلب با مشکل حافظه مواجه می‌شوند. با این حال، مشخص شد که زنان از نظر شناخت جهانی و عملکرد اجرایی به طور قابل توجهی بیشتر از مردان دچار مشکل می‌شوند.
آیا زنان سریع‌تر از مردان دچار زوال عقل می‌شوند؟
مطابق اعلام محققان نتایج نشان می‌دهد که زنان از نظر شناختی ذخیره شناختی بیشتری دارند، اما در اواخر عمر کاهش شناخت سریع‌تری دارند و شواهد نشان می‌دهدگرچه میزان ابتلاء به زوال عقل در اروپا و ایالات متحده طی ۲۵ سال گذشته کاهش یافته است، اما این کاهش در زنان کمتر از مردان است. یافته‌های ما نشان می‌دهد که زنان در معرض شناسایی تأخیر افت شناختی و در عین حال سیر نزولی سریع‌تر هستند، که نشان دهنده افزایش خطر ابتلاء به زوال عقل و ناتوانی شناختی بالاتر در مقایسه با مردان است.
این نتایج مطابق با تحقیقاتی است که نشان می‌دهد زنان با اختلال شناختی خفیف یا بیماری آلزایمر از نظر شناختی سریع‌تر از مردان دچار مراحل حاد بیماری می‌شوند.
تأثیر آلودگی هوا بر زوال عقل زنان سالمند
محققان دریافتند زنان سالمند ساکن در مناطق با آلودگی بالا دارای الگوهای چروک شدگی مغزی شایع در بیماری آلزایمر هستند، محققان دانشگاه کالیفرنیا در این مطالعه به بررسی آلودگی ذرات ریز پرداختند و دریافتند استنشاق میزان بالا آلودگی هوا با چروکیدگی در مناطق مغزی آسیب پذیر در برابر بیماری آلزایمر مرتبط است.
آلودگی ناشی از ذرات ریز شامل ذرات میکروسکوپی مواد شیمیایی، دود و غبار و سایر آلاینده‌های معلق در هوا است. این ذرات بزرگ‌تر از ۲.۵ میکرومتر نبوده و ۳۰ بار کوچک‌تر از قطر موی انسان هستند.
«دیانا یونان»، سرپرست تیم تحقیق، در مورد اظهار کرد: «کوچک شدن حجم مغز فاکتور پرخطر اصلی زوال عقل و بیماری آلزایمر است اما اینکه آیا آلودگی هوا موجب تغییر ساختار مغز می‌شود همچنان مورد تحقیق و بررسی است.»
وی افزود: «مطالعه ما نشان داد که زنان ۷۰ تا ۸۰ ساله که در معرض سطح بالاتری از آلودگی هوا قرار دارند، با خطر بالاتر تغییرات مغزی مرتبط با بیماری آلزایمر در طول ۵ سال روبرو بودند. تحقیقات ما نشان می‌دهد این مواد سمی ممکن است ساختار مغز یا ارتباطات در شبکه سلول عصبی مغز را که در روند پیشرفت بیماری نقش دارند، مختل نماید.»
این مطالعه شامل ۷۱۲ زن مسن با میانگین سنی ۷۸ سال بود که در ابتدای مطالعه مبتلا به زوال عقل نبودند. این زنان در ابتدای مطالعه و ۵ سال بعد از مطالعه تحت اسکن مغزی ام‌آرآی قرار گرفتند.
محققان بر اساس آدرس محل سکونت شرکت کنندگان، میزان آلودگی هوا را در مدت سه سال قبل از اولین اسکن مغز برآورد کردند. محققان مشاهده کردند به ازای افزایش هر ۳ μg/m۳ در میزان آلودگی هوا، خطر ابتلاء به بیماری آلزایمر ۲۴ درصد افزایش می‌یابد. محققان بر انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه تاکید دارند.
۹ راهکار مؤثر در پیشگیری از ابتلاء زوال عقل
تغییر سبک زندگی مهمترین عامل در پیشگیری از زوال عقل و آلزایمر است. پیروی از رژیم غذایی سالم، کاهش وزن، تحرک و فعالیت فیزیکی، اجتناب از استرس و خواب کافی را می‌توان مهمترین عوامل در این زمینه دانست، ۹ راهکار مؤثر در پیشگیری از ابتلاء به این بیماری عبارتند از:
۱ - مکالمه به یک زبان دیگر را بیاموزید
دوزبانه بودن می‌تواند مهارت‌های شناختی را به طور کلی تقویت کند و به طور میانگین پیشرفت این بیماری را به میزان چهار سال به تاخیر بیاندازد.
۲ - توان مغزی خود را تقویت کنید
افراد سالمندی که به طور مستمر به مطالعه کتاب و روزنامه می‌پردازند، جدول و معما حل می‌کنند یا بازی‌های فکری انجام می‌دهند، ریسک ابتلاء به آلزایمر را به میزان ۴۷ درصد کاهش می‌دهند.
۳ - از رژیم غذایی مدیترانه‌ای استفاده کنید
تحقیقات نشان می‌دهد رژیم غذایی غنی از سبزیجات، میوه‌ها، ماهی و چربی‌های غیراشباع با کاهش ۴۸ درصدی ریسک ابتلاء به بیماری‌های شناختی ارتباط دارد. رژیم مدیترانه‌ای به طور معمول شامل چربی‌های اشباع نشده مانند روغن زیتون، آجیل و آووکادو، همراه با سبزیجاتی مانند کرفس، اسفناج و هویج است.
این سبزیجات غنی از نیتریت و نیترات هستند و ترکیب این دو گروه غذایی باعث تشکیل اسیدهای چرب نیترو می‌شود. در رژیم غذایی مدیترانه‌ای جایی برای گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده و قندهای مصنوعی وجود ندارد. استفاده از مقادیر زیاد میوه، سبزیجات، روغن زیتون، لوبیا و غلات و محصولات لبنی کم چرب در این رژیم غذایی توصیه شده است.
۴ - قهوه بنوشید
افرادی که روزانه سه تا پنج فنجان قهوه مصرف می‌کنند، ریسک ابتلاء به زوال عقل و آلزایمر را به میزان ۶۵ درصد کاهش می‌دهند.
۵ - فشار خون خود را کاهش دهید
کنترل فشار خون قبل یا در مراحل اولیه ابتلاء به آلزایمر می‌تواند عوارض این بیماری را به تأخیر انداخته و کاهش دهد.
۶ - اسیدهای چرب مصرف کنید
اسیدهای چرب امگاسه که در ماهی سالمون، کولی، مغز گردو و سایر مواد غذایی یافت می‌شود، با کاهش ریسک ابتلاء به آلزایمر و کند شدن اختلال‌های شناختی ارتباط دارد.
آیا زنان سریع‌تر از مردان دچار زوال عقل می‌شوند؟
۷ - سیگار نکشید
ریسک ابتلای افرادی که در میانسالی سیگار می‌کشند، به بیماری آلزایمر ۱۵۷ درصد بیش از افراد غیرسیگاری است. همچنین ترک سیگار در سنین پایین‌تر، به طور کلی موجب کاهش ریسک ابتلاء به زوال عقل می‌شود.
۸ - تحرک داشته باشد
تحقیقات نشان می‌دهد تمرینات هوازی متوسط مانند پیاده‌روی می‌تواند اتصالات موجود در مدارهای مغزی را تقویت کرده و قابلیت‌های شناختی از جمله برنامه‌ریزی، اولویت‌بندی، انجام همزمان امور و تدوین استراتژی را بهبود بخشد.
۹ - استرس خود را کاهش دهید
تجربیات استرس زا در زندگی با تشدید بیماری آلزایمر در ارتباط هستند. با وجود این فعالیت‌های کاهش دهنده استرس مانند یوگا و مدیتیشن می‌تواند منجر به بهبود کارکردهای شناختی و کاهش شدت بیماری آلزایمر شود.
مقالات دیگر:بهترین وکیل ارومیه